Kasık mantarları dermatoloji hekiminin çok sık karşılaştığı, değişik renkli lekeler, kepeklenme ve sulantı gibi farklı deri belirtileri ve seyir tarzları olan, bulaşıcı hastalıklardır. Genellikle kaşıntıyla birlikte seyretmesi hastayı huzursuz etmekte, günlük yaşantısını ve cinsel hayatını olumsuz yönde etkilemektedir. Bu durum da kişinin moralini bozmaktadır. Erken tanı ve doğru tedavi ile kısa sürede normale dönmek mümkünken tedavinin ihmal edilmesi ya da yanlış ilaçlar kullanılması hastalığın diğer deri bölgelerine yayılmasına, çok daha olumsuz ve tedavisi zaman alan durumların ortaya çıkmasına yol açar.
Kasık Mantarı Nedir?
3 farklı türde mantar tarafından oluşturulan, kasık bölgesi ve civarına yerleşen genellikle kaşıntılı seyreden, deride renk değişiklikleri, kepeklenme ve/veya içi sıvı dolu kabarcıkların görülebildiği yüzeysel deri mantarlarıdır.
Kasık Mantarına Sebep Olan Mantar Türleri Nelerdir?
- Dermatofitlerin oluşturduğu Tinea İnguinalis
- Kandidaların oluşturduğu İnguinal Kandidiyazis
- Malesessia furfurun oluşturduğu Tinea Versicolor (Samyeli)
Kasık Mantarları Nerelerden Bulaşır?
Doğada çok yaygın olan bu mantar türlerinin bulaşması için çok geniş spektrumlu bulaşma ortamı vardır. Mikroplar; insanlardan, hayvanlardan, doğal ve suni su birikintilerinden ve topraktan bulaşabilir. Samyelinde ise mikrobun kaynağı kişinin kendi derisidir.
Kasık Mantarları Nasıl Bulaşır?
Hastalığı oluşturan mantarlar insanların yakın çevresinde çokça bulunan mikrop türleri olduğundan hazırlayıcı faktörler de mevcut ise mikrop kolayca bulaşabilmekte ve çoğalarak deriye yayılabilmektedir.
Kasık mantarlarının bulaşması insanlar, hayvanlar, su kaynakları ve toprakla kişinin direkt ya da dolaylı teması ile gerçekleşir. Örneğin;
- Cinsel ilişki yoluyla
- Ortak havuz, hamam vb. kullanımıyla
- Ortak havlu kullanımıyla
- Ortak çamaşır kullanımıyla
- Mikroplu toprağın deriye temasıyla (çiftçiler)
- Hayvancılıkla uğraşanlarda hayvanlardan
- Samyeli hastalığında normal flora mantarlarının patojen mantara dönüşümüyle (zararsız mikropların şekil değiştirip hastalık yapan hale dönüşmesi ile)
Kasık Mantarlarının Oluşumunu ve Yayılmasını Kolaylaştırıcı Sebepler Nelerdir?
Kasık mantarlarının oluşumunu obezite, diyabet gibi bir çok dahili problem kolaylaştırabilir. Bu durum daha ziyade orta yaş ve üzeri hastalarda görülmektedir. Diğer yandan hastalığın oluşumunu kolaylaştıran dış etkenler de olabilir. Dış etkenlerin ön planda olduğu yaş grubu ise gençler ve genç erişkinlerdir. Ancak bazı kişilerde hem dahili hem harici faktörler kolaylaştırıcı olarak rol oynayabilir. Bunlardan önde gelenleri şunlardır;
- Obezite
- Çok terlemeye yol açan hastalıklar
- Diyabet, Hipertiroidi gibi sistemik hastalıklar
- Bağışıklık sisteminin zayıfladığı durumlar
- Bağışıklığı zayıflatan ilaçların uzun süreli kullanımları
- Antibiyotiklerin uzun süreli kullanımları
- İç çamaşırının yanlış seçimi (sıkı, doğal olmayan kumaşlar)
- Sık yaşanılan cinsellik
- Deodorant kullanımı ya da ağır spor gibi kimyasal ya da mekanik tahriş ile kasık derisinin bütünlüğünün zayıfladığı durumlar
Kasık Mantarlarının Belirtileri Nelerdir?
Kasık mantarlarında genellikle kaşıntı mevcuttur. Bazen yanma hissi eşlik eder. Kasık mantarlarını oluşturan dermatofit, kandida, m.furfur isimli mantar türlerinin her birinde birbirine benzerlik ya da farklılık gösterebilen belirtiler karşımıza çıkar.
Bu yazımızda bu mantarların ayrımına girmeksizin kasık mantarlarında genel olarak karşımıza çıkabilecek görünümleri aşağıdaki şekilde özetleyebiliriz;
- Kırmızı veya kahve renginin çeşitli tonlarında renk değişikliği ve ince kepeklenme ile seyreden, yavaşça genişleyen plaklar
- Deriden daha açık renkte ve yavaşça birleşerek büyüyen plaklar
- Kenarları belirgin, içi sıvı dolu kabarıklıklar içeren, ortası kırmızı-kahverengi tonlarında ince kepekli plaklar
- Kasık birleşme yerinde çatlağın oluştuğu, parlak kırmızı, keskin ya da flu sınırlı olabilen plaklar
- Az sayıdaki vakada daha büyük sıvı kesecikleri içeren ve bunların patlamasıyla açık yaraların oluştuğu plaklar
Kasık Mantarlarında Hastalığın Seyri Nasıldır?
Tedavi edilmezse kasık bölgesinden başlayan hastalık perine, anüs çevresi, dış genital bölge, gluteus (oturak bölgesi), üst bacak, göbek, sırt gibi diğer deri bölgelerine yayılarak günlük hayatı ve cinsel yaşamı olumsuz yönde etkileyen, deri estetiğini ve kişinin moralini bozan gelişmeler gösterebilir. Diğer yandan sebep olduğu kaşıntı hissi engellenemeyen kaşınmaya yol açtığı için üzerine başka bakterilerin ilave olması, daha da karmaşık ve tedavisi zor durumların oluşması mümkündür. Yine tedavisiz kalan mantar hastalığı, kimyasal tahrişler ve kaşıma etkisiyle ikincil bir egzama (mikotik egzama) oluşumuna yol açabilmektedir.
Kasık Mantarlarında Tanı Nasıl Konur?
Tecrübeli bir dermatolog için en önemlisi muayene bulguları ve hastadan alınan bilgilerdir (anamnez). Gerek görülür ise hasta bölgeden yapılan direkt mikroskobik inceleme ile hastalığı oluşturan mikrop kesin olarak tespit edilir. Nadiren ihtiyaç olursa mikroplu (kontamine) materyalden alınan numune ile kültür yapılabilir.
Kasık Mantarlarının Tedavisi Nasıldır?
Kasık mantarlarının tedavisinde de bütün hastalıklarda olduğu gibi kişiye uygun yaklaşım esastır. Hazırlayıcı ve kolaylaştırıcı unsurlar ortadan kaldırılmalı ve bölge kuru tutulmalıdır. Tecrübeli bir dermatolog takibinde hastaya uygun sistemik ve harici (topikal) tedaviler ile yüz güldürücü sonuçlar elde edilebilmektedir.
Diğer yandan deri mantarları, yanında başka deri hastalığı olmaksızın karşımıza çıkabildiği gibi uzun süre tedavi edilmediği ya da yanlış tedaviler yapıldığı için komplike hale gelmiş olarak da görülebilirler. Mantara bakteri ilave olması ya da mantarlı bölgede egzama oluşumu gibi durumlar buna örnek gösterilebilir. Böyle durumlar çok daha dikkatli bir yakın takibi ve uzun süreli tedavileri gerekli kılabilmektedir. Ancak böyle zor durumlarda bile gereken özen gösterilir, dermatoloji hekiminin tavsiyelerine uyulur ve sonuna kadar takip bırakılmaz ise sonuçlar her halükarda verilen uğraşa değer güzellikte olmaktadır.
