Seboreik keratoz ileri yaşlarda en sık görülen iyi huylu deri tümörüdür. Orta yaş ve üzerinde görülme sıklığı artar. Bazen deri kanserleri ile karıştırılabilir ve hastanın görünümünü bozarak psikolojisini etkileyebilir. Teşhis ve tedavisi kolayca yapılabilen deri hastalıklarındandır.
Seboreik Keretoz Nedir?
Derinin en üst tabakasının kalınlaşması ile ortaya çıkan iyi huylu deri tümörüdür. Genellikle kahverenginin farklı tonlarında rengi olan ve deri üzerinde zamanla büyüyebilen belirgin sınırlı bir kabarıklık ile kendini belli eder. 50 yaşından sonra daha sık görülmektedir. Mikrobik bir hastalık olmadığından bulaşıcı değildir. Genellikle ailevi eğilim göstermekte olup genetik geçişli olan tipleri vardır. Hastalık aynı zamanda ‘senil verrü’ ve ‘seboreik verrü’ isimleri ile de anılmaktadır.
Seboreik Keratoz Kimlerde Görülür?
40 yaş altında nadir görülür. Hastaların çoğu orta yaş ve üzeri kişilerdir. Ailevi bir yatkınlık zemininde daha sık görülür. Yani anne, baba ya da birinci derece akrabasında seboreik keratoz olanlar daha yatkındır. Bunun dışında aşırı alkollü içki tüketenlerde, yağlanmaya yatkın cilt yapısı olanlarda, obez kişilerde, karaciğer hastalığı olanlarda, çok nadiren iç organ malignitesi yani kötü huylu tümörleri olan kişilerde görülme sıklığı artar.
Seboreik Keretoz Hangi Vücut Bölgelerinde Görülür?
Özellikle yüz, göğüs ve sırt gibi seboreik bölgeleri seçerler. Bu bölgelerin yanı sıra kol, bacak, karın bölgesi, kasık ve koltuk altlarında da yerleşebilirler.
Seboreik Keratozun Belirtileri Nelerdir?
Seboreik Keratoz lezyonları başlangıçta deriden hafifçe kabarık, sarımtırak veya esmerimsi renkte ve yağımsı görünümde küçük oluşumlardır. Zamanla daha belirgin şekil alırlar ve renkleri koyulaşır, bazen siyaha yakın olabilirler. Belirtileri aşağıdaki gibidir;
- Büyüklükleri genellikle birkaç mm ile birkaç cm arasındadır. Nadiren 5 santimetreyi geçebilen boyutlara ulaşabilir.
- Kenarları belirgindir.
- Üzeri küçükken düz olup büyüdükçe pürtüklenir ve siğil benzeri (verrüköz) görünüm alır.
- Üzerinde yer yer koyu renkte noktalar halinde tıkaçlar oluşabilir.
- Şekilleri genellikle oval, bazen yuvarlaktır.
- Renkleri deri rengi, krem, bej, açık kahverengi, koyu kahverengi ve siyah olabilir.
- Sayıları genellikle az olup 1-10 adet arasındadır ancak bazen yüzlerce sayıda olup özellikle gövdede simetrik dağılımlı olarak yerleşebilirler. Böyle olunca büyüklükleri 1 mm ile 2 cm arası değişir.
- Seboreik keratoz genellikle yanma, ağrı, kaşıntı veya karıncalanma gibi sübjektif belirtiler yapmaz ancak bazen kaşıntılı lezyonlarla karşılaşılabilir.
Seboreik Keratoz Büyür mü?
Büyüklükleri bazen sabit kalabilmekle beraber genellikle zaman içinde büyüme ve renginde koyulaşma görülmektedir. Büyük lezyonların boyutları genellikle 1-3 cm arasında olmakla beraber nadir de olsa çapı 10 santimetreyi bulabilen lezyonlarla karşılaşılabilir.
Seboreik Keratoz Cilt Kanseri midir?
Seboreik Keratoz cilt kanseri olmayıp ileri yaşlarda sık rastlanan iyi huylu bir deri tümörüdür. Ancak nadir olarak meydana gelebilen kısa sürede çok sayıda kaşıntılı seboreik keratozun ortaya çıkması bir iç organ kanserinin göstergesi olabilir.
Seboreik Keratoz Cilt Kanseri ile Karışır mı?
Tecrübeli bir dermatoloji uzmanı seboreik keratoz tanısını rahatlıkla koyabilir. Ancak bazen tek odak halinde olan ve siyah renkli seboreik keratozlar ‘malign melanoma’ ve ‘pigmante bazal hücreli karsinoma’ ile karıştırılabilir. Emin olunmazsa ayırıcı tanı için biyopsi yapılabilir.
Seboreik Keratoz Hastaları Hangi Sebeplerle Hekime Başvurur?
Belirtiler nadiren kaşıntı yapsa da başvuru sebebi genellikle farklıdır ve birden fazla sebebi olabilir. En sık rastlanan hekime başvuru sebepleri şunlardır;
- Lezyonlar hastanın dış görünümünü olumsuz etkilediği için moralinin bozulması ve bunlardan kurtulmak istemesi
- Hastanın deri kanserinden şüphelenmesi
- Belirtiler büyüdükçe lezyonların eline ya da kıyafetlerine takılması
- Lezyonların tahriş olması sonucu mikrop kapması ve buna bağlı ağrı şişlik ve kızarıklığın belirtilere eklenmesi
- Lezyonların tahriş olmasıyla lezyon içine kan oturması ve buna bağlı ani büyüme ve renk koyulaşmasının meydana gelmesi
Hastalığın İlerlemesi Nasıl Engellenebilir?
Şu anki bilgilerimize göre hasta genetiğine müdahale edilemeyeceğinden ailevi yatkınlığı olanlarda lezyon çıkışı olabilir. Belirtilerin çıkışı tamamen engellenemese de sayısının ve büyüklüğünün artmasını engellemek bakımından aşağıdakiler önemlidir;
- Kilo kontrolü
- Sağlıklı beslenme
- İyi bir psikoloji ve stresten uzak yaşam
- Alkol sigara gibi zararlı alışkanlıklardan uzaklaşmak
- Hareketli yaşam
Seboreik Keratozun Evde Tedavisi Mümkün müdür?
Evde tedaviye kalkışılan seboreik keratoz plaklarında bazı komplikasyonlarla karşılaşma ihtimali yüksektir. Genellikle evde kullanılan kimyasal irritanların tahrişine bağlı mikrop kaptırma ve buna bağlı ağrı, şişlik ve kızarıklık oluşumu ile problemin büyümesi söz konusu olabilir.
Diğer yandan yine tahriş ile oluşabilecek lezyon içine kan oturması sonucu aniden lezyon birkaç katına büyür ve renk değişikliği olur. Mor, koyu kahve rengi ya da siyaha dönen bir renk koyulaşması ile hasta ve yakınlarında paniğe sebep olabilecek problemler meydana gelir.
Tahriş, enfeksiyon ve kanamaya bağlı oluşan komplikasyonlar tedaviyi zorlaştırır ve uzatır. Bu yüzden hastalar evde kendi kendine kulaktan dolma bilgilerle tedavi yapmaya kalkışmamalıdırlar.
Seboreik Keratozun Komplikasyonları nelerdir?
Lezyonlar genellikle fazla bir sorun oluşturmadan uzun yıllar kalabilirler. Ancak zamanla çap ve hacim olarak büyüdükleri için tahriş edilmesi kolaylaşır. Özellikle kıyafet giyip çıkarma sırasında bunların takılmasıyla ya da elle kazınırsa keratoz plaklarının kanaması ve enfekte olması mümkündür. Bu durum lezyonun görünümünde ani değişime yol açar. Şişlik, ağrı, lezyon etrafında kızarıklık ve sıcaklık oluşur. Böyle durumlarda acil hekim muayenesi gereklidir.
Seboreik Keratozun Tedavisi Nasıldır?
Üst derideki (epidermis) keratozik plağın yok edilmesi esasına dayanır. Dikkat edilmesi gereken husus sağlam dokuya zarar vermeden hasta dokunun tahrip edilerek yok edilmesidir. Bunun için aşağıdaki yöntemler kullanılır;
- Kazıma (küretaj)
- Kriyoterapi
- Elektrokoter
- Radyofrekans Tedavisi
- Lazer Tedavisi
Tecrübeli bir dermatoloji hekimi yerleşim yeri ve büyüklüğe göre bu tedavilerden birini seçer ve uygular. İyileşme süresi küçük lezyonlarda 10-15 gün, büyük lezyonlarda 15-30 gündür. Tedavi sonrası antiseptik uygulama ve mikrop kaptırmayacak şekilde yara bakımı önemlidir. Uygun aralıklarla iyileşene kadar hekim kontrolü gerekmektedir. Sonuçlar yüz güldürücüdür.
Görüldüğü üzere seboreik keratoz hasta kişinin dışında aile bireylerine ya da çevreye zarar verme ihtimali olan bir hastalık değildir. Bulaşıcılık ya da deri kanseri ile ilgisi olmamakla beraber görüntüsüyle hastayı rahatsız eder. Kozmetik ya da fonksiyonel sebeplerle seboreik keratozdan kurtulmak isteyen hastalar için uygun tedavi yöntemleri ile lezyonların tedavisi mümkündür. Doğru uygulanan tedavilerin kozmetik sonuçları mükemmeldir.
